Tüm Deliller Eşittir, Ancak Elektronik Deliller Diğerlerinden Daha Eşittir

ÖZET

Avrupa Soruşturma Düzeni (European Investigation Order), cezai soruşturmalar sırasında bir ülkenin diğerine sağladığı yardımı hızlandırmayı amaçlayan Avrupa Birliği’nin yasal araçlarından biridir. Avrupa Birliği’nin “Özgürlük, Güvenlik ve Adalet Alanı” çerçevesinde çeşitli dağınık düzenlemeler mevcuttur. Avrupa Soruşturma Düzeni’nin (ASD)  bu dağınık düzenlemelerden biri olan yurt dışında bulunan kanıtların toplanması konusunda, her tür delil için standart bir talep oluşturacak şekilde  kapsamlı bir çözüm sunması gerekiyordu. Ancak yürürlük için belirlenen son tarihin üzerinden bir yıl bile geçmeden Avrupa Birliği Komisyonu elektronik deliller için geçerli olacak yeni bir yasal araç önerdi: Avrupa Üretim Düzeni (European Production Order).

Komisyonu’nun bu girişiminde, ülke sınırları dışında bulunan delilleri toplama konusunda yaşanan hayal kırıklıklarının artması ve ASD’nin bu amaç için uygun olmadığı düşüncesi etkili olmuştur. Dijital delil ihtiyacı (Komisyonu’nun tahminine göre, cezai soruşturmaların% 85’i elektronik delil gerektirmektedir) bilgi ve iletişim teknolojisinin günlük yaşamdaki yerinin doğrudan bir sonucudur. Bununla birlikte, elektronik deliller, mevcut yasal çerçeveyi kolluk kuvvetleri için son derece pratik kılan “gerçek hayat” delillerinden farklıdır. Kolluk kuvvetlerinin karşılaştığı en büyük engellerden biri, ihtiyaç duydukları verinin genellikle yurtdışında veya bir yabancı hizmet sağlayıcısı tarafından saklanmasıdır.

Her iki yasal araç da sınır ötesinde kanıt toplama ihtiyacı nedeniyle tasarlanmış olsa da ulus ötesi bileşenler farklılıklar içermektedir (delillerin yurtdışında olması, hizmet sağlayıcısının yabancı olması). Bu yasal araçların ikisi de Avrupa vatandaşlarını başka herhangi bir Üye Devlet’in soruşturma mekanizmasına tabi kılmaktadır, ancak çok farklı bir şekilde. Komisyonun teklif ettiği e-delil paketinin kabul edilmesi  durumunda sınır ötesi delil toplama  konusunda farklı felsefe, prosedür, uygulama ve koruyucu çerçeveye sahip ikili bir sistem oluşacaktır.

Stanislaw Tosza makalesinde, bu iki farklı yasal aracın sunduğu farklı delil elde etme modellerini analiz etmeyi, karşılaştırmayı ve onların (münhasır olmayan) kapsamlarını sınırlamayı amaçlamaktadır. Sonuç kısmında, bu yasal araçlardaki ikililiğinin sistemik sonuçları ve özellikle Avrupa Üretim Düzeni modelinin tanıtılması üzerinde durmaktadır. Makalenin tamamına aşağıdaki link üzerinden ulaşabilirsiniz.

Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3517866

Source: Tosza, Stanislaw, All Evidence Is Equal, but Electronic Evidence Is More Equal Than Any Other. The Relationship Between the European Investigation Order and the European Production Order (December 20, 2019). New Journal of European Criminal Law, 2020. Available at SSRN: https://ssrn.com/abstract=3517866